در قرن‌های اخیر برای تزیین سفال از رنگ و لعاب استفاده می‌شود. ماده اصلی تهیه سفال، خاک رس است و به همین دلیل سفال‌ها عموماً نخودی رنگ هستند. برای تغییررنگ و افزایش استقامت سفال، اصطلاحاً آن را لعاب‌کاری می‌کنند بر همین اساس رنگ‌های مختلفی که بر روی ظروف سفالی و سرامیک جلوه‌گر می‌شود را لعاب می‌گویند.
لعاب از منظر دسته‌بندی مواد شیمیایی در خانواده «شیشه‌ها» قرار می‌گیرد ترکیب‌های شیمیایی آن «باز» ها و «اسید» ها هستند. مقدار و ترکیب اکسیدهای مختلف، باعث تنوع رنگ در لعاب می‌شود. لعاب از ترکیب کردن پودر سنگ‌های متفاوت با یکدیگر به وجود می‌آید. بستگی به نوع پودر سنگ‌ها و مقادیر‌شان لعاب‌های متفاوتی تولید می‌شود. ترکیبات آزمایشی این پودر سنگ‌ها در کوره‌ای مخصوص مورد آزمون قرار می‌گیرد تا میزان و درصد هر یک از آن‌ها برای به دست آوردن رنگ معینی از لعاب، تعیین گردد. بعد از دست یافتن به ترکیب نهایی پودر لعاب‌ها درون ظروف سرامیکی ریخته می‌شود و برای پخت در کوره قرار می‌گیرد. یکی از موارد ضروری در لعاب‌کاری پختن لعاب‌ها است. این عمل باعث می‌شود مواد سمی احتمالی که در لعاب وجود دارد از بین برود.
استفاده از رنگ و لعاب در کاشی نیز کاربرد بسیار زیادی دارد.
رنگ و لعاب به کار رفته در سفالینه‌های استفاده شده در معماری مدرن اغلب قرمز مایل به قهوه‌ای هستند؛ البته استفاده از آجر لعاب‌دار نیز در معماری بسیار پرکاربرد است.
لعاب در سفالگری دارای طیف وسیعی از رنگ‌ها می‌باشد و تنوع رنگ‌های آن به دلیل مواد معدنی و ترکیبات معدنی موجود در آن می‌باشد.
رنگ و لعاب در واقع همان پوشش درخشان و شفاف موجود بر روی سفال است، که زیبایی و درخشندگی بی‌نظیری را به سفال می‌بخشد.
استفاده از رنگ و لعاب در سفالگری علاوه بر ایجاد جذابیت و زیبایی، سبب افزایش استحکام و دوام سفال می‌گردد و دارای انواع مختلفی از جمله براق یا مات، شفاف یا کدر، صاف و یا حتی بافت دار می‌باشد.
نوع رنگ و لعاب بستگی به نوع فرمول آن و مواد تشکیل دهنده آن دارد، به همین دلیل با ترکیب مواد تشکیل دهنده لعاب به میزان‌های متفاوت، می‌توانید رنگ و لعاب جدیدی را ابداع نمایید.
لعاب معمولا ماده چسبنده‌ای نیست، اما تماس آن با سفال سبب نفوذ آن در خاک رس می‌گردد،
و زمانی که در درجه حرارت معینی قرار می‌گیرد به خوبی بر روی سفال نهادینه می‌گردد.
یک لعاب مرغوب باید در درجه حرارت کافی خشک شود، به طوری که مواد کافی و آب موجود در لعاب کاملاً جذب شود.
ولی حرارت کوره نباید آنقدر زیاد باشد که در بافت لعاب تخلخل به وجود بیاورد.
از نظر فنی ممکن است این امر برای رس‌های مختلف، متفاوت باشد ولی به طور کلی در مورد بیشتر خاک‌های رس صدق می‌کند.
لعاب روی سفال ماده‌ی چسبناکی نیست ولی پیش از پختن ظرف در کوره، در گل رس متخلخل نفوذ کرده موجب صیقلی شدن ظرف می‌شود.
لازم به ذکر است اگر پیش از لعاب‌کاری هرگونه ذراتی نظیر( گرد و غبار یا ذرات روغن و… ) به ظرف بچسبد ممکن است موجب ایجاد ترک یا شکاف در لایه‌ی لعابی ظرف شود.
پس پیش از لعاب‌کاری ظرف را با استفاده از اسفنج مرطوب تمیز می‌کنند و دست‌های خود را می‌شویند تا اگر آلوده به روغن و گرد و خاک یا سایر مواد آلاینده است پاک شود که پس از پخت ظرف دچار مشکل نشود.
پس از پخت لعاب را از ظرف‌های سرامیکی جدا کرده و سپس آن را می‌کوبند و به‌صورت پودر درمی‌آوردند. نحوه استفاده از پودر لعاب بدین گونه است که آن را با آب مخلوط کرده تا به صورت مایع درآید. سپس مایعِ لعاب به‌دست‌آمده را برای لعاب‌کاری ظروف سفالی استفاده می‌کنند.
لعاب‌ها بعد از پخت روی ظروف سفالی، نامحلول و در مقابل آب، فشار هوا، سرما و گرما مقاوم هستند و لعابی که در برابر هر کدام از عوامل ذکر‌شده دچار ضعف باشد اصطلاحاً پوسته پوسته می‌شود.
از مهم‌ترین انواع لعاب‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لعاب سرب که براق و شفاف می‌باشد و به دمای 800 درجه سانتی گراد نیاز دارد و در سفالگری از آن استفاده می‌شود.
- لعاب قلع که همان لعاب سفید مات می‌باشد که برای اولین بار در ایران باستان و همچنین در سفالگری اسلامی مورد استفاده قرار گرفت.
- لعاب خاکستر، در شرق آسیا کاربرد دارد و از چوب یا گیاه زبان گنجشک که شامل پتاس و آهک می‌باشد، آن را تهیه می‌کنند.
- لعاب فلدسپات نیز یکی دیگر از انواع آن‌ها است که از آن برای تزیین ظروف غذاخوری استفاده می‌شود و در مناطق مختلف آسیا کاربرد دارد.